Dotacje na fotowoltaikę - przegląd programów

Inwestycja w fotowoltaikę wymaga poniesienia sporych nakładów finansowych. Naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom inwestorów, chcących odciążyć swój budżet, przychodzą dostępne programy wsparcia – regionalne, krajów i unijne, które pozwalają realnie obniżyć koszty mikroinstalacji. Dzięki rozmaitym formom dotacji do fotowoltaiki coraz większa grupa inwestorów może przekonać się o korzyściach płynących z montażu instalacji PV. Które z programów dofinansowań do fotowoltaiki w 2021 roku są warte uwagi?

Najważniejszym programem pomocowym dla osób zainteresowanych inwestycją w fotowoltaikę pozostaje Mój Prąd, który doczekał się swojej trzeciej odsłony. Zasady przyznawania finansowanego wsparcia do fotowoltaiki uległy jednak zmianom w 2021 roku. 

Kwota dofinansowania do paneli fotowoltaicznych w ramach programu Mój Prąd 3.0

Kwota dofinansowania do fotowoltaiki w trzeciej edycji Mojego Prądu wynosi 3 tys. zł, czyli o 2 tys. zł mniej niż w dwóch poprzednich edycjach. Trzeba przy tym pamiętać, że w ramach tej formy dotacji nie można pozyskać więcej dopłat niż 50% poniesionych na inwestycję kosztów kwalifikowanych. Dotacja obejmuje wyłącznie instalacje o mocy od 2 kWp do 10 kWp, które zostały ukończone po 31 stycznia 2020. Obniżenie puli środków w bieżącej edycji programu dopłat do fotowoltaiki wynika przede wszystkim ze zmniejszenia budżetu. Obecnie wynosi on 534 mln zł z możliwością zwiększenia ilości środków w przypadku dużego zainteresowania ze strony beneficjentów. Jeśli więc jesteśmy zainteresowani tematem odnawialnych źródeł energii, warto złożyć wniosek jak najszybciej i skorzystać z puli środków na instalację przydomowej elektrowni słonecznej.

Kto może skorzystać z programu Mój Prąd 3.0?

Beneficjentami programu dofinansowania do fotowoltaiki Mój Prąd 3.0 są osoby fizyczne, które wytwarzają energię elektryczną na własne potrzeby. Konieczne jest przy tym zawarcie kompleksowej umowy regulującej kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Składanie wniosków

Wnioski o bezzwrotną dotację na panele fotowoltaiczne Mój Prąd 3.0 można składać od 1 lipca 2021 roku. Podobnie jak w latach poprzednich, akceptowane są jedynie wnioski złożone drogą elektroniczną - wnioski papierowe są z automatu odrzucane o czym należy bezwzględnie pamiętać. Zmianą wobec wcześniejszych edycji programu jest natomiast wprowadzenie Generatora Wniosków o Dofinansowanie zwanego w skrócie GWD. Aby założyć w nim konto, należy posiadać profil zaufany lub e-dowód. 

Obowiązek informacyjny nałożony na beneficjentów programu Mój Prąd 3.0

Osoby, których wnioski o dofinansowanie do fotowoltaiki w ramach programu Mój Prąd 3.0 zostaną rozpatrzone pozytywnie, będą także musiały umieścić stosowną tabliczkę informacyjną na nieruchomości. Wzór został ujednolicony, a inwestor na wykonanie tego zadania będzie mieć dwa miesiące od chwili otrzymania powiadomienia o pozytywnym rozpatrzeniu jego wniosku. Jak donosi rzecznik NFOŚiGW, „weryfikacja oznaczenia instalacji PV będzie odbywać się poprzez kontrolę w terenie na wybranej losowo próbie Beneficjentów”.

Czyste Powietrze Równie dużym zainteresowaniem wśród form wsparcia finansowego inwestycji w odnawialne źródła energii cieszy się program Czyste Powietrze, którego celem, jak czytamy w oficjalnym programie priorytetowym, jest „poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych”.

Beneficjenci programu Czyste Powietrze

Z dotacji na OZE, w tym i fotowoltaikę, skorzystać mogą współwłaściciele i właściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych oraz lokali mieszkalnych z odrębną księgą wieczystą wyodrębnionych w budynkach jednorodzinnych. 

Jakie koszty pokrywa dotacja Czyste Powietrze i ile pieniędzy można pozyskać?

Beneficjenci programu Czyste Powietrze pozyskać mogą od 30 tys. zł do 37 tys. zł (w zależności od dochodu), które przeznaczą na wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne czy też na przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych w posiadanych budynkach. W przypadku mikroinstalacji fotowoltaicznych kwota dofinansowania zarówno w podstawowym, jak i podwyższonym poziomie dofinansowania wynosić może do 50% faktycznie poniesionych kosztów i nie więcej niż 5 tys. zł. Czas na realizację prac w tej edycji programu wynosi 30 miesięcy (poprzednio obejmował okres 2 lat). Finansowaniem objęte są wszelkie przedsięwzięcia, których data rozpoczęcia nastąpiła nie wcześniej, niż pół roku przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

Składanie wniosków

Wnioski o dotację Czyste Powietrze składać należy w formie elektronicznej przez portal gov.pl, przez stronę internetową Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub w bankach. Z racji ilości możliwych opcji do pozyskania dotacji na stronie programu Czyste Powietrze uruchomiony został specjalny kalkulator dofinansowania. Z jego pomocą każda osoba zainteresowana pozyskaniem dotacji na fotowoltaikę, czy inny cel związany z OZE i termomodernizacją budynków, może wyliczyć możliwą do uzyskania w ramach dofinansowania sumę pieniędzy.

Prosument 2 to program, który powstał z inicjatywy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Oferuje on zainteresowanym dofinansowanie na zakup i montaż mikroinstalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii. Program ma na celu ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie emisji CO₂ poprzez promowanie technologii OZE.

Beneficjenci programu Prosument 2

Ze wsparcia w ramach programu skorzystać mogą między innymi osoby planujące wykonanie mikroinstalacji produkującej prąd na własne potrzeby z możliwością sprzedaży nadwyżek energii. Do grupy beneficjentów należą zarówno osoby fizyczne, jak również wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, jednostki samorządu terytorialnego oraz spółki samorządowe. Beneficjenci programu nie mogą starać się o dofinansowanie fotowoltaiki z innych środków publicznych.

Forma dofinansowania

Dofinansowaniem w programie Prosument 2 objęty jest zakup i montaż źródeł energii elektrycznej, w tym systemów fotowoltaicznych o mocy nieprzekraczającej 40 kW. Maksymalna kwota dotacji pokrywać może koszty kwalifikowane na poziomie od 100 do 500 tys. zł, w zależności od typu beneficjenta ubiegającego się o wsparcia oraz rodzaju inwestycji.

Dotacje polegają w tym przypadku na:

• udzieleniu pożyczki lub kredytu na preferencyjnych warunkach z oprocentowaniem na 1% oraz maksymalnym okresem finansowania trwającym 15 lat. 

• uzyskaniu dofinansowania do paneli fotowoltaicznych o wartości 15% lub 30% kosztów inwestycji.

Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym zarówno przez banki, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

8 lipca 2019 roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił program dofinansowania, którego zadaniem jest wsparcie przedsięwzięć ograniczających negatywne działanie na środowisko naturalne. Chodzi tu zwłaszcza o modernizację dotychczasowych instalacji źródeł energii na terenach wiejskich, w tym montaż paneli fotowoltaicznych przez rolników.

Beneficjenci programu Agroenergia 

Beneficjentami programu są wyłącznie indywidualni rolnicy, a zatem osoby fizyczne:

• będące właścicielem, użytkownikiem wieczystym, dzierżawcą lub posiadaczem nieruchomości rolnych,

• nieprzekraczających łącznej wartości powierzchni użytków 300 ha, 

• które od co najmniej 5 lat prowadzą działalność rolniczą i zamieszkują gminę, na której obszarze położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, prowadzonego osobiście przez przynajmniej 5 lat na tym terenie.

Forma i zakres wsparcia

Podobnie jak w przypadku programu Prosument, projekt Agroenergia obejmuje dwie formy wsparcia:

• bezzwrotna dotacja w wysokości maksymalnie 25 tys. zł,

• pożyczka na preferencyjnych zasadach, którą można wziąć do 100% wartości inwestycji, udzielana na okres nie dłuższy niż 15 lat. 

Budżet na tę formę wsparcia inwestycji w OZE wynosi do 200 000 tys. zł, w tym ponad 150 tys. zł na bezzwrotne formy dofinansowania, a 46 600 tys. zł dla opcji zwrotnych.

Beneficjenci programu Agroenergia mogą uzyskać finansowanie kosztów kwalifikowanych na zakup, montaż, odbiór oraz uruchomienie instalacji, które objęte są wsparciem, w tym także na fotowoltaikę. Wykluczeniem objęte są jednak środki trwałe finansowane w formie leasingu. Trzeba również pamiętać, że dotacja ta nie obejmuje podatku od towarów i usług oraz kosztów przeprowadzenia audytu energetycznego.

Składanie wniosków w ramach programu Agroenergia

Nabór wniosków w ramach programu Agroenergia trwa nieprzerwanie zgodnie z ogłoszonymi terminami (czyli w okresie od 2019 do 2027 roku). Start naboru dla drugiej część programu zaplanowano na 20 lipca 2021 r. Wnioski do NFOŚiGW należy składać w wersji elektronicznej przez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD). Co ważne, inwestycja nie może być rozpoczęta przed dniem, w którym wniosek o dofinansowanie został złożony, a wsparcie finansowe udzielane jest w formie refundacji środków po zakończeniu całego przedsięwzięcia.

Na wsparcie finansowe inwestycji w fotowoltaikę mogą liczyć także przedsiębiorcy. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił drugi już nabór wniosków w ramach dotacji „Program Energia Plus”. Celem tej inicjatywy jest minimalizacja negatywnego wpływu przedsiębiorstw na środowisko, ze szczególnym naciskiem na poprawę jakości powietrza.

Kto może zostać beneficjentem Program Energia Plus?

Beneficjentami programu wsparcia dopłat do fotowoltaiki są przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców wykonujący działalność gospodarczą.

Składanie wniosków i terminy

Nabór wniosków trwać będzie do 17 grudnia 2021 roku bądź do wyczerpania puli środków. Należy przy tym pamiętać, że rozpatrywane będą jedynie zgłoszenia generowane drogą elektroniczną, poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie. O dotrzymaniu określonych przepisami terminów decydować będzie natomiast data przesłania kompletnego wniosku przez GWD na skrzynkę podawczą NFOŚiGW. Ta z kolei znajduje się na platformie ePUAP.

Wnioski oceniane są według trzech kategorii kryteriów:

• dostępu, 

• jakościowych,

• horyzontalnych. 

Pierwsza z kategorii ma charakter zero-jedynkowy, czyli „nie spełnia –spełnia” i warunkuje dopuszczenie wniosku do kolejnego etapu weryfikacji. Ocena wniosku według kryteriów jakościowych obejmuje natomiast weryfikację ekologiczno–techniczną wniosku oraz finansową. Pozytywne rozpatrzenie wniosku na tym etapie procedowania następuje po uzyskaniu 60% punktów z puli możliwej do uzyskania. Beneficjenci mają także prawo do jednokrotnego uzupełnienia brakujących danych, jak i zwrócenie się do NFOŚiGW o powtórną ocenę wniosku w przypadku negatywnej jego oceny. Ostatni etap oceny wniosków, czyli horyzontalny, ma charakter fakultatywny i umożliwia zdobycie dodatkowych punktów.

Formy dofinansowania w ramach dotacji dla firm Program Energia Plus

Dofinansowanie dla przedsiębiorców w ramach akcji Program Energia Plus udzielane jest w dwóch formach - pożyczki lub dotacji. Minimalna kwota pożyczki wynosi 0,5 mln zł, a maksymalna 300 mln zł i może zostać udzielona na okres maksymalnie 15 lat. Oprocentowanie pożyczek dla przedsiębiorców w ramach dotacji Program Energia Plus ustalane jest na podstawie 3-miesięcznej stawki WIBOR oraz 50 pkt procentowych. Nie może jednak ono wynosić mniej niż 1,5%. Co ważne, kwota wsparcia w formie pożyczki nie może przekroczyć 85% wartości wszystkich kosztów kwalifikowanych, natomiast dotacja do 50%.

Kolejny z programów, skierowany do przedsiębiorców z sektora MŚP, znany jest pod nazwą Gwarancja Biznesmax. Ta forma wsparcia stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu udzielonego na inwestycje w innowacje, w tym i instalacje fotowoltaiczne i jest przyznawana przez banki. W przypadku utraty płynności i problemów ze spłatą zaciągniętych zobowiązań gwarant, w tym przypadku Bank Gospodarstwa Krajowego, zobowiązany jest do spłaty należności za kredytobiorcę. Co ważne, przedsiębiorcy mogą w ramach Gwarancji Biznesmax pozyskać do 80% zabezpieczenia finansowego na powzięte w kredycie innowacje, jednak kwota nie może przekroczyć 2,5 mln euro. Okres wsparcia jest stosunkowo długi i wynosi 20 lat.

Poza przedstawionymi tu programami dofinansowań, posiadaczom instalacji fotowoltaicznych przysługuje prawo do skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej, którą po raz pierwszy podatnicy rozliczyli w zeznaniu podatkowym w 2020 r. Ulga termomodernizacyjna może być odliczona od: dochodu (podatek liniowy i skala podatkowa) lub przychodu (ryczałt ewidencjonowany).

Uprawnieni do ulgi termomodernizacyjnej

Ulga termomodernizacyjna skierowana jest do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych (wyłącznie już wybudowanych), którzy poniosą wydatki na tzw. przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Do przedsięwzięć termomodernizacyjnych należą między innymi instalacje fotowoltaiczne. Tytuł do odliczenia stanowią wydatki na zakup materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych w przedsięwzięciem termomodernizacyjnym. 

Zasady ulgi

Limit na ulgę termomodernizacyjną w 2021 r. wynosi 53 tys. zł - to maksymalna kwota, jaką podatnicy mogą odliczyć od podatku. Kwota ta dotyczy podatnika, a nie nieruchomości, które posiada. W praktyce więc posiadacz kilku budynków jednorodzinnych, w ramach których została wykonana inwestycja termomodernizacyjna, może skorzystać z ulgi w łącznym limicie wynoszącym 53 tys. zł. Wymagane jest jednocześnie, by podatnik zakończył dane przedsięwzięcie w terminie do 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniósł pierwszy koszt. Jeżeli nie dopełni tego obowiązku, będzie musiał zwrócić ulgę w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym upłynął trzyletni okres.

Co istotne, nie ma możliwości odliczenia od podatku tych wydatków, które zostały sfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej bądź zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek z form.

Poza programami o ogólnopolskim zasięgu, zainteresowani inwestycją w fotowoltaikę mogą skorzystać również z regionalnych programów, finansowanych przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Szczegóły o wsparciu na lokalny rozwój fotowoltaiki dostępne są na stronach poszczególnych WFOŚiGW.

Instalacja fotowoltaiczna bez dofinansowania, w zależności od szczegółów inwestycji, zwraca się po około 8-10 latach. Z dotacją czas zwrotu znacząco się skraca, co pozwala czerpać korzyści z instalacji PV jeszcze szybciej. Szereg dostępnych programów regionalnych, krajowych, jak i unijnych dedykowanych dla osób indywidualnych, gospodarstw rolnych i przedsiębiorców zachęca do stopniowego przechodzenia na „zieloną” energię. Jeśli więc planujemy montaż instalacji PV, to warto na bieżąco monitorować wprowadzane przez rząd unormowania prawne oraz dostępne na rynku formy dofinansowań. W ten sposób koszty inwestycji zdecydowanie zmaleją, a okres zwrotu poniesionych zobowiązań finansowych skróci się. Dodatkowymi korzyściami płynącymi z takiego rozwiązania są niższe rachunki za prąd, uniezależnienie się od kolejnych podwyżek za energię elektryczną oraz możliwość wsparcia proekologicznych działań. Trzeba przy tym pamiętać, aby dokładnie weryfikować zasady przyznawania poszczególnych dotacji.

Błędy formalne w uzupełnianiu wniosków czy problemy z dotrzymywaniem terminów realizacji inwestycji mogą bowiem wpłynąć negatywnie na wypłatę dotacji. W takiej sytuacji całkowity koszt montażu instalacji fotowoltaicznej może spaść na inwestora, co przyczynić się może do przejściowej utraty płynności finansowej. Na szczęście pozyskanie informacji na temat zasad przyznawania dofinansowań do fotowoltaiki nie jest skomplikowane. Przedstawione na rządowych stronach wskazówki, uruchomiono infolinię czy dostępni w urzędach gminy konsultanci ds. OZE służą fachowym wsparciem i poradami.

Masz pytania? Potrzebujesz więcej informacji? Skontaktuj się z nami